||Sundarakanda ||

|| Sarga 6||( Summary in Sanskrit )

 

||om tat sat||

सुंदरकांड.
अथ सप्तमस्सर्गः

बलवान् सः हनुमान् यथा प्रावृषि विद्युत्पिनद्धम् महत् मेघजालं तथा व्यासक्त वैढूर्यसुवर्णजालं सविहंगजालं वेश्मजालं ददर्श ॥

सः हनुमान् प्रधानशंखायुथचापशालाः विविधाः शालाः निवेशनानाम् ददर्श।पुनः वेश्माद्रिषु मनोहराः विशालाः चन्द्रशालाः च ददर्श॥ सः महाकपिः तत् गृहाणि सर्वैश्च देवाः सुरैः चापि सुपूजितानि स्वबलार्जितानि दोषैः परिवर्जितानि नानावसुराजितानि ददर्श॥ प्रयत्नाभि समाहितानि सर्वगुणोत्तराणि लंकाधिपतेः गृहाणि साक्षात् मयेव निर्मितानि भवनानि इव हनुमान् ददर्श॥

तत् रक्षोधिपस्य उत्तमम् गृहम् ददर्श । तत् गृहम् मनोहरं कांचनचारुरूपं च अप्रतिरूपरूपं रक्षोधिपस्य आत्मबलानुरूपं अस्ति। तत् गृहं उच्छ्रितमेघरूपं इव अस्ति॥

श्रिया ज्वलंतं तत् गृहम् महीतले प्रकीर्णम् स्वर्गमिव अस्ति। नानातरूणां कुसुमावकीर्णं रजसा गिरेः अग्रं इव तत् गृहम् अस्ति॥ तत् सुकृतां विमानम् अर्चमानम् नारीप्रवेकैः श्रिया युतं अस्ति। अम्भोदवत् दीप्यमानं तटिद्भिः इव अस्ति। खे हंसप्रवैकैः वाह्यमानम् इव अस्ति॥

तत् विमानरत्नं बहुरत्न चित्रं अस्ति। तत् विमानम् यथा बहुधातुचित्रम् नगाग्रं इव यथा युक्तीकृत मेघचित्रं इव यथा नभश्च ग्रहचन्द्र चित्रं इव अस्ति ॥

तत्र पर्वत राजि पूर्णा मही चित्री कृता । तत्र वृक्ष वितानपूर्णा शैलाः चित्री कृता । तत्र वृक्षाः पुष्पवितानपूर्णा इव चित्री कृता । तत्र पुष्पम् केसरपत्रपूर्णम् चित्रीकृता । तत् विमानं हनुमान् ददर्श ॥

यस्मिन् पांडुराणि वेश्मानि च चित्री कृतानि तथैव यस्मिन् पुष्पाणि सह पुष्कराणि चित्रीकृतानि। पुनः यस्मिन् केसराणि सः पद्मानि चित्री कृतानि यस्मिन् धन्यानि वनानि चित्राणि चित्रीकृतानि तत् विमानम् हनुमान् ददर्श॥

महाकपिः तत्र पुष्पाह्वयं नाम विराजमानं महा विमानं ददर्श। तत् विमानं रत्न प्रभाभिः च विवर्धमानं । तत् विमानं वेश्मोत्तमानां अपि उच्च्यमानं अस्ति। तत्र विहंगाः वैढूर्यमानाः कृताः । तथैव विहंगाः रूप्यप्रवाळैश्च कृताः । चित्राः भुजंगाः नानावसुभिः कृताः । तुरंगाः जात्यानुरूपाः शुभांगाः अपि कृताः॥

विहंगाः सुपक्षाः प्रवालजाम्बूनदपुष्पपक्षाः स लीलं आवर्जितजिह्म पक्षाः कृताः। सा विहंगाः साक्षात् कामस्य पक्षाः इव बान्ति॥ लक्ष्मीः पद्मिनी पद्महस्ता सुहस्ता च सकेसराश्च देवी च कृता बभूव। तथा उत्पलपत्रहस्ताः नियुज्यमानाः गजाः अस्तु ॥

हनुमान् इतीव शोभनम् चारुशोभनम् नगमिव तत् गृहं अभिगम्य सविस्मयः भवति॥ ततः सः कपिः दशमुखबाहुपालितां पूजितां तां पुरीं अभिपत्य चरन् पतिगुणवेगवर्जितां सुपूजितां तां जनकसुतां अदृश्यतां सुदुःखितः बभूव॥

ततः जनकसुतां अपश्यतः बहुविधभावितात्मनः कृतात्मनः सुचक्षुषः सुवर्त्मनः महात्मन: मनः अतिदुःखितं अभवत् ॥

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये वाल्मीकीये
चतुर्विंशत् सहस्रिकायां संहितायाम्
श्रीमत्सुंदरकांडे सप्तमस्सर्गः॥

॥ओम् तत् सत्॥

***************************

సుందరకాండ.
అథ సప్తమస్సర్గః

బలవాన్ సః హనుమాన్ యథా ప్రావృషి విద్యుత్పినద్ధమ్ మహత్ మేఘజాలం తథా వ్యాసక్త వైఢూర్యసువర్ణజాలం సవిహంగజాలం వేశ్మజాలం దదర్శ ||

సః హనుమాన్ ప్రధానశంఖాయుథచాపశాలాః వివిధాః శాలాః నివేశనానామ్ దదర్శ|పునః వేశ్మాద్రిషు మనోహరాః విశాలాః చన్ద్రశాలాః చ దదర్శ|| సః మహాకపిః తత్ గృహాణి సర్వైశ్చ దేవాః సురైః చాపి సుపూజితాని స్వబలార్జితాని దోషైః పరివర్జితాని నానావసురాజితాని దదర్శ|| ప్రయత్నాభి సమాహితాని సర్వగుణోత్తరాణి లంకాధిపతేః గృహాణి సాక్షాత్ మయేవ నిర్మితాని భవనాని ఇవ హనుమాన్ దదర్శ||

తత్ రక్షోధిపస్య ఉత్తమమ్ గృహమ్ దదర్శ | తత్ గృహమ్ మనోహరం కాంచనచారురూపం చ అప్రతిరూపరూపం రక్షోధిపస్య ఆత్మబలానురూపం అస్తి| తత్ గృహం ఉచ్ఛ్రితమేఘరూపం ఇవ అస్తి||

శ్రియా జ్వలంతం తత్ గృహమ్ మహీతలే ప్రకీర్ణమ్ స్వర్గమివ అస్తి| నానాతరూణాం కుసుమావకీర్ణం రజసా గిరేః అగ్రం ఇవ తత్ గృహమ్ అస్తి|| తత్ సుకృతాం విమానమ్ అర్చమానమ్ నారీప్రవేకైః శ్రియా యుతం అస్తి| అమ్భోదవత్ దీప్యమానం తటిద్భిః ఇవ అస్తి| ఖే హంసప్రవైకైః వాహ్యమానమ్ ఇవ అస్తి||

తత్ విమానరత్నం బహురత్న చిత్రం అస్తి| తత్ విమానమ్ యథా బహుధాతుచిత్రమ్ నగాగ్రం ఇవ యథా యుక్తీకృత మేఘచిత్రం ఇవ యథా నభశ్చ గ్రహచన్ద్ర చిత్రం ఇవ అస్తి ||

తత్ర పర్వత రాజి పూర్ణా మహీ చిత్రీ కృతా | తత్ర వృక్ష వితానపూర్ణా శైలాః చిత్రీ కృతా | తత్ర వృక్షాః పుష్పవితానపూర్ణా ఇవ చిత్రీ కృతా | తత్ర పుష్పమ్ కేసరపత్రపూర్ణమ్ చిత్రీకృతా | తత్ విమానం హనుమాన్ దదర్శ ||

యస్మిన్ పాండురాణి వేశ్మాని చ చిత్రీ కృతాని తథైవ యస్మిన్ పుష్పాణి సహ పుష్కరాణి చిత్రీకృతాని| పునః యస్మిన్ కేసరాణి సః పద్మాని చిత్రీ కృతాని యస్మిన్ ధన్యాని వనాని చిత్రాణి చిత్రీకృతాని తత్ విమానమ్ హనుమాన్ దదర్శ||

మహాకపిః తత్ర పుష్పాహ్వయం నామ విరాజమానం మహా విమానం దదర్శ| తత్ విమానం రత్న ప్రభాభిః చ వివర్ధమానం | తత్ విమానం వేశ్మోత్తమానాం అపి ఉచ్చ్యమానం అస్తి| తత్ర విహంగాః వైఢూర్యమానాః కృతాః | తథైవ విహంగాః రూప్యప్రవాళైశ్చ కృతాః | చిత్రాః భుజంగాః నానావసుభిః కృతాః | తురంగాః జాత్యానురూపాః శుభాంగాః అపి కృతాః||

విహంగాః సుపక్షాః ప్రవాలజామ్బూనదపుష్పపక్షాః స లీలం ఆవర్జితజిహ్మ పక్షాః కృతాః| సా విహంగాః సాక్షాత్ కామస్య పక్షాః ఇవ బాన్తి|| లక్ష్మీః పద్మినీ పద్మహస్తా సుహస్తా చ సకేసరాశ్చ దేవీ చ కృతా బభూవ| తథా ఉత్పలపత్రహస్తాః నియుజ్యమానాః గజాః అస్తు ||

హనుమాన్ ఇతీవ శోభనమ్ చారుశోభనమ్ నగమివ తత్ గృహం అభిగమ్య సవిస్మయః భవతి|| తతః సః కపిః దశముఖబాహుపాలితాం పూజితాం తాం పురీం అభిపత్య చరన్ పతిగుణవేగవర్జితాం సుపూజితాం తాం జనకసుతాం అదృశ్యతాం సుదుఃఖితః బభూవ||

తతః జనకసుతాం అపశ్యతః బహువిధభావితాత్మనః కృతాత్మనః సుచక్షుషః సువర్త్మనః మహాత్మన: మనః అతిదుఃఖితం అభవత్ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే సప్తమస్సర్గః||

||ఓమ్ తత్ సత్||
||Om tat sat||